Η βία είναι ένα φαινόμενο που απασχολεί τον άνθρωπο διαχρονικά. Μπορεί κάποιος να προσεγγίσει το φαινόμενο από όλες τις επιστήμες που ασχολούνται με τον άνθρωπο και την οργάνωση των κοινωνιών του.
Στον τομέα της ψυχολογίας υπάρχουν επίσης προσεγγίσεις που φωτίζουν την ψυχολογία του ατόμου, των σχέσεων, των συστημάτων, των ομάδων, της εκπαίδευσης κ.τ.λ.Εδώ σ’αυτήν την ανάλυση θα ήθελα να φωτίσω τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη βία και το φόβο, τον βαθύ, μακροχρόνιο ανέκφραστο και καταπιεσμένο φόβο, ο οποίος ορίζει τις συμπεριφορές των ανθρώπων, λειτουργεί υποσυνείδητα και καθορίζει τις επιλογές τους σε πολλά επίπεδα.
Ποιος είναι λοιπόν αυτός ο φόβος και πώς δημιουργείται;
Η ζωτική ανάγκη του ανθρώπου για να μπορέσει ψυχολογικά να ζήσει και να αναπτυχθεί είναι η αποδοχή και η αγάπη άνευ όρων. Όταν οι ανάγκες αυτές δεν εκπληρωθούν ιδιαιτέρως στη βρεφική παιδική και εφηβική ηλικία τότε οι άνθρωποι αυτοί είναι ήδη κλονισμένοι. Η έλλειψη αυτή τους δημιουργεί ένα βαθύ πόνο δεν έχουν τη δυνατότητα να τον συνειδητοποιήσουν τη στιγμή που γεννιέται και να τον εκφράσουν.
Για να μπορέσουν να τον αντέξουν φτιάχνουν διάφορα σχήματα στο μυαλό τους για να τον εξηγήσουν και να τον τακτοποιήσουν στο νοητικό τους επίπεδο. Βαθιά μέσα τους υπάρχει ανείπωτος πόνος και εξωτερικά τα νοητικά σχήματα αυτά κάποιους τους οδηγούν να αναπτύσσουν ένα τεράστιο ενοχικό πλέγμα μέσα από το οποίο αντιλαμβάνονται τον κόσμο γύρω τους φταίνε αυτοί θα λέγαμε μία πρόταση.
Κάποιους άλλους τους κάνει να έχουν αμφιβολίες για όλα οπότε γίνονται σκεπτικιστές χωρίς τέλος. Δεν εμπιστεύονται τίποτα και κανέναν, δεν μπορούν να συνδεθούν με κάτι ή να αφοσιωθούν σε κάτι. Συχνά η αμφιβολία τους γυρίζει προς τον εαυτό , οπότε έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους που ζητούν την έγκριση και την επιβεβαίωση από τους άλλους συνέχεια. Αντίθετα άλλοι αναπτύσσουν μία άκρως ναρκισσιστική αλαζονεία μέσα στην οποία φαντασιώνουν ότι είναι τέλειοι, ανώτεροι, καλύτεροι από όλους τους άλλους, ενώ στην πραγματικότητα κολυμπούν μέσα στην ημιμάθεια και στην απομόνωση.
Όλες οι παραπάνω περιπτώσεις βέβαια έχοντας κοινή αφετηρία έχουν και έναν κοινό παρονομαστή. Η ψυχολογική δυναμική που έχουν αναπτύξει κινείται πάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί χωρίς δίχτυ ασφαλείας.
Μέσα τους ανείπωτος πόνος, εξωτερικά η νοητική τους κατασκευή δείχνει κάτι άλλο. Με το ένα πόδι εδώ και το άλλο εκεί. Ο διχασμός αυτός υποσυνείδητος, αλλά πάντα εκεί.
Η σύγχυση δεδομένη και πρωταρχική πηγή φόβου. Φόβος βαθύς, γενικός, κρυμμένος, αλλά πάντα παρών. Αν βρεθεί κάποιος ή κάτι στην πορεία να κουνήσει έστω και λίγο αυτό το σκοινί η φαινομενική ισορροπία καταρρέει.
Ο φόβος γίνεται ανεξέλεγκτος και ανεξήγητος μέσα στα πλαίσια της μηδενικής αυτογνωσίας τους. Ο φόβος που λέει πως η επίπλαστη ισορροπία δεν πρέπει να καταρρεύσει.
Πρέπει να κρατηθεί πάση θυσία, διαφορετικά ο βαθύς και ξεχασμένος πόνος θα έρθει στην επιφάνεια και θα χαλάσει όλα τα «τέλεια» νοητικά οικοδομήματα μεσα στα οποία ζει το άτομο αυτό. Ο ανεξέλεγκτος φόβος έχει σαν αντίδραση τη βία. Βία απέναντι στον εαυτό ή απέναντι στους άλλους. Οτιδήποτε κλονίζει το σύστημα το οποίο κρατάει καλά θαμμένο τον πόνο είναι απειλή και χρειάζεται να εξουδετερωθεί άμεσα και δραστικά. Μέχρι εκεί φτάνει η σκέψη ενός ανθρώπου που βιώνει έναν ανεξέλεγκτο φόβο και φυσικά έχει μηδενική αυτογνωσία και ψυχική ανάπτυξη για να μπορέσει να επεξεργαστεί το γεγονός στο νέο φλοιό του με τις ανώτερες εγκεφαλικές λειτουργίες που προσφέρει ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Οπότε μία γυναίκα που αμφισβητεί την παντοδυναμία του άντρα και τον δικό της στερεοτυπικό ρόλο, ένα παιδί που ρωτάει και δεν υπακούει τυφλά, ένας συνάδελφος που δεν «συνεργάζεται», ένας φίλος που δεν » καταλαβαίνει» είναι πάντα απειλές που πρέπει να εκμηδενιστούν. Βέβαια, πιο εύκολα θύματα είναι οι γυναίκες και τα παιδιά. Οι γυναίκες διότι στο καλά δομημένο σύστημα πατριαρχίας το οποίο βασιλεύει εδώ και αιώνες η γυναίκα είναι ο αδύναμος κρίκος και αυτό είναι αποδεκτό σαν αξίωμα μέσα στην πατριαρχία. Τα παιδιά διότι είναι οι αποδέκτες μιας στρεβλής αντίληψης για την οικογένεια που θέλει τα παιδιά κτήματα των γονέων και την οικογένεια ένα άβατο.
Βαθιά τραυματισμένοι άνθρωποι, οικογένειες και κοινωνίες αναπαράγουν τη βία.
Η ανάγκη της θεραπείας, που οδηγεί στην αυτογνωσία απαραίτητη και επείγουσα για να σπάσει κάποια στιγμή η αναπαραγωγή της βίας.
Με την καταστολή και την απαγόρευση η βία σωπαίνει πρόσκαιρα.
Με την βαθιά κατανόηση του ποιοι είμαστε σε προσωπικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο εξαφανίζεται.
